مدینه العلم " کتابى که از ??? سال پیش ناپدید شده است ? " یکى از ارزنده ترین کتابهاى شیخ صدوق
کتاب " مدینه العلم " است ? این کتاب به گفته شیخ طوسى بزرگتر از کتاب " من لا یحضره الفقیه " است و به
تعبیر یکى از مورخین داراى ?? جزء - جلد - بوده در حالیکه " من لا یحضره الفقیه " ? جزء مى باشد ولى
افسوس که این اثر گرانبها مفقود شد و هم اکنون در دست نیست ? اگر این کتاب عظیم موجود بود چهار کتاب
معتبر شیعه - کتب اربعه - به پنج کتاب معتبر تبدیل مى شد و " مدینه العلم " یکى از مهمترین " کتب خمسه "
به شمار مى رفت ? این کتاب در زمان شهید اول - متوفاى ??? ه - و علامه حلى - متوفاى ??? ه - وجود داشته
است از کتاب " ذکرى " تالیف شهید اول چنین استفاده مى شود که نسخه اى از این کتاب در نزد او موجود بوده
است و پس از آن تا زمان شهید ثانى - متوفاى ??? ه - مورد استفاده علماء و فقهاء شیعه قرار گرفته است پدر
بزرگوار شیخ بهائى - متوفاى سال ??? - که در عصر شهید ثانى مى زیسته است کتب معتبر شیعه را پنج کتاب مى
داند و کتاب " مدینه العلم " را قبل از کتاب " من لا یحضره الفقیه " ذکر مى کند علامه بزرگوار شیخ آقا
بزرگ تهرانى از قول والد شیخ بهائى چنین نقل مى کند : " و اصولنا الخمسه : الکافى ، و مدینه العلم ، من
لا یحضره الفقیه ، و التهذیب ،و الاسبتصار " ? یعنى - اصول و کتابهاى زیربنائى و معتبر شیعه پنج کتاب
است ? ? ? - از این جمله نیز بدست مى آید که کتاب " مدینه العلم " در اختیار او بوده است ولى پس از وى
این کتاب ناپدید شد و از آن زمان به بعد هیچ اثرى از آن بدست نیامد و حتى شیخ بهائى نیز آنرا ندیده است
? گویا در زمانى که تعصبات فرقه اى به اوج خود رسید و آتش جنگ بین صفویه و حکومت عثمانى شعله ور شد و
جمیع کثیرى از طرفین کشته شدند و شخصیت کم نظیر عالم تشیع ، شهید ثانى به تیغ تعصب به شهادت رسید ، جو
وحشت و ترور ، مناطق شیعه نشین را در منطقه شام - سوریه ، فلسطین و لبنان فعلى -فرا گرفت عده اى از
علماء شیعه مجبور به ترک وطن و آوارگى شدند ? از آن جمله والد معظم شیخ بهائى به همراه خانواده و قسمتى
از لوازم منزل و کتابهایش از جبل عامل - لبنان - به ایران مهاجرت کرد احتمالا این کتاب نفیس و اثر
ذیقیمت یعنى " مدینه العلم شیخ صدوق " در همین مسافرت از بین رفته باشد
